مدار مبدل سویچینگ خود نوسان ساز غیر ایزوله

این مدار ، یک مدار مبدل سویچینگ فلای بک غیر ایزوله است که میتواند به عنوان افزاینده یا کاهنده استفاده شود.

این مدار ، هیچ آی سی نوسان سازی ندارد و خود نوسانگر ( self-oscilating ) است.

این مدار، بازدهی بالایی داشته و تقریبا هیچ قطعه ای در این مدار داغ نمیکند.

ترانس این مدار، یک ترانس هسته فریت ( انواع EE - EI و .... ) یا هسته تیرویید است. و سایز هسته در این مدار تقریبا محدودیتسی ندارد.

برای افزایش ولتاژ خروجی، از دیود زنر با ولتاژ بالاتر به جای D4 استفاده کنید. ( در صورت لزوم تعداد دور ثانویه را بالا ببرید.)

و برای کاهش ولتاژ خروجی ، کافیست از دیود زنر با ولتاژ پایین تر به جای D4 استفاده کنید. ( در صورت لزوم تعداد دور ثانویه را کاهش دهید)

 

نحوه کارکرد این مدار به این گونه است که 

ابتدا ولتاژ وارد مدار شده، از طریق R4 گذشته و به بیس ترانزیستور Q1 اعمال میشود.

ترانزیستور فعال شده و یک پالس به سیم پیچ اولیه ( که با 10T مشخص شده ) اعمال میشود.

این پالس توسط هسته ترانس دریافت شده و برای مدت کوتاهی در هسته ذخیره شده و دوباره در سیم پیچ ها آزاد میشود.

نیرویی که به سیم پیچ بازخورد ( که در نقشه با 7t مشخص شده ) اعمال شده، به شکل پالس از R1 و C2 گذشته و به بیس ترانزیستور Q1 وارد شده و چرخه بالا مجددا تکرار میشود.

همزمان با این اتفاقات، بخش عمده ای از انرژی ذخیره شده در هسته ترانس ، در سیم پیچ ثانویه ( 20 T ) اعمال شده ، توسط 

دیود D5 یکسو شده و توسط خازن C3 صاف شده و به خروجی اعمال میشود.

از طرفی دیگر ،هنگامی که ولتاژ خروجی از حد مشخصی ( که توسط دیو زنر D4 مشخص میشود ) بیشتر شود،

دیود زنر جریان را ازخود عبور میدهد و به بیس ترانزیستور Q2 اعمال میشود.

ترانزیستور Q2 فعال شده و باعث قطع جریان بیس ترانزیستور Q1 میشود و چرخه سویچینگ متوقف میشود.

با افت ولتاژ خازن C3 ، زنر جریان را قطع کرده و ترانزیستور Q2 غیر فعال شده و کل چرخه از اول شروع میشود.

/////

D3 مسئول حفاظت بیس ترانزیستور Q1 در برابر ولتاژ منفی فیبدک را بر عهده دارد.

مجموعه R2 ' D1 و D2  یک محدود کننده جریان بیس ترانزیستور را تشکیل میدهد. به طوری که هنگامی که بر اثر عبور جریان ، ولتاژ دو سر R2 از 0.7 ولت بیشتر شود، جریان بیس ترانزیستور از D1 و D2 عبور کرده و بدین ترتیب جریان عبوری از کلکتور ترانزیستور محدود میشود.

تمامی اتفاقات بالا در عرض چند میلی ثانیه رخ میدهد.

/// 

عیب یابی مدار:

در صورتی که مدار به درستی کار نمیکند، دستور العمل های زیر را اجرا کنید.

ابتدا با تست بوق مولتی متر ، اطمینان حاصل کنید که همه لحیم ها و اتصالات به درستی بر قرار هستند.

در صورتی که مدار هیچ خروجی ندارد و ترانزیستور گرم میشود، سیم های سیم پیچ بازخورد ( 7T) را با هم جابجا کنید.

در صورتی که ولتاز و جریان خروجی مدار بیش از حد پایین است، سیم های سیم پیچ ثانویه را با یکدیگر عوض کنید.